Jaren geleden kwam ik in het bos een oude man van een jaar of 80 tegen met een bordercollie van ongeveer een jaar of acht. Een beetje verbaasd was ik wel omdat een border collie toch wat meer nodig heeft dan de gemiddelde hond, althans dat dacht ik toentertijd. De man maakte een praatje me mij. Wat me vooral opviel was dat de hond zo vriendelijk was en prettig op de man reageerde. We hadden het over opvoeding en training. Ik vroeg hem hoe hij zijn hond zo vriendelijk had opgevoed. “Ik verlang niets van mijn hond. Ik ben wel veel op stap maar waar ik ben is de hond ook.” Hij zei iets dat mij raakte: “Commando’s horen bij topsport, opvoeden is wat anders”. Het raakte mij omdat ik in die tijd al had ondervonden dat commando’s niet zaligmakend zijn.
Nu zullen velen denken, ja maar hij moet toch kunnen zitten of liggen of voorkomen of plaats gaan als ik dat zeg. Deze theorie stamt af van de achterhaalde dominantie.
Uit verschillende onderzoeken weten we dat honden conflict vermijdende dieren zijn die samen met ons willen zijn in plaats van ons te willen domineren. Door commando’s te leren dacht men dat je de hond daarmee meteen onder controle had. Maar die controle heeft diverse nadelen:
- De hond wordt afhankelijk van de eigenaar en kan slecht nadenken en eigen initiatieven nemen
- Hij wordt daardoor onzekerder
- Door die onzekerheid raakt hij gestrest
- Door de stress kan je gedragsproblemen krijgen. Ik zeg bewust “kan” want dat is niet altijd zo
Ik ga een aantal commando’s onder de loep nemen.
Liggen: Honden zijn sociale slapers. Dat betekent dat ze graag bij ons liggen maar ook op verschillende plaatsen liggen. Wordt hij nu verplicht om op een vaste plaats te gaan liggen, dan zal hij dat doen omdat hij dat geleerd heeft. Toch kan dit voor veel honden stressvol zijn of niet prettig. Een hond die een keuze heeft, dus zonder dat hij een commando krijgt, zal ontspannender zijn.
Zitten: Dit is een commando dat een hond meestal als eerste leert. Voor een hond is veel zitten belastend. Ga zelf maar eens tien keer zitten en opstaan. Ik heb eens een seminar bijgewoond van Turid Rugaas waar we de opdracht kregen om tien keer op te staan en te gaan zitten. De hele zaal moest lachen toen we dat deden maar we begrepen de boodschap. Een hond kan ook heel goed blijven staan in plaats van zit.
Volgen: Dan kom ik terug op mijn verhaal van de oude man. Volgen is een trainingsoefening en wordt vaak in de sport gebruikt. Een hond kan alleen niet een half uur volgen. Dat houd hij niet vol. Voor mij is volgen het wandelen met de slappe lijn, de hond laten snuffelen, genieten samen, samen dingen ondernemen en ook eens voorop lopen (zonder trekken). Als je dat kan bereiken dan heb je geen woorden nodig.
Er zijn twee commando’s heel belangrijk. Het komen en voor de veiligheid het wachten. Het wachten kan je overal voor gebruiken, bij de stoep, riem aandoen, uit de auto komen.
Kan je de hond dan helemaal geen commando’s leren? Zeker wel. Belangrijk is dat je zijn stress signalen leert herkennen. Een van mijn eigen honden die wilde tijdens de jachttraining niet liggen. Wat bleek: er was een mierennest. Dat is alweer jaren geleden maar toen begreep ik al dat je je hond moet leren begrijpen.
Mimi van Baars, Maroef coaching mens & hond, puppy en gedragsbegeleiding op maat
